Persatuan Orang Buta Malaysia (MAB) menyediakan pelbagai bahan bacaan daripada novel hingga buku ilmiah untuk golongan itu yang terletak di Brickfields, Kuala Lumpur.
BAGI manusia sempurna, buku Braille hanyalah sekeping kertas yang penuh dengan titik-titik kecil. Namun, kepada golongan cacat penglihatan, ia umpama jendela kepada dunia ilmu dan pengetahuan.
Jika teks novel atau artikel biasa perlu melalui proses penterjemahan kepada titik-titik Braille di atas kertas, bagaimana pula dengan buku teks sekolah yang mengandungi pelbagai gambar rajah?
Sudah tentu bahan teks sahaja tidak mencukupi untuk menerangkan sesuatu yang kompleks. Jadi gambar rajah juga perlu diterjemahkan.
 |
| KOMPUTER membantu mempercepatkan penghasilan buku Braille. |
Bagaimanapun, proses menghasilkan diagram Braille tidaklah semudah yang disangka. Ia perlu dilakukan secara manual seperti kita melakukan seni kolaj iaitu potong dan tampal.
Menurut pustakawan Persatuan Orang Buta Malaysia (MAB), Maswirda Morad, 28, proses membuat master copy gambar rajah memakan masa yang agak lama iaitu di antara satu hingga dua hari untuk satu muka surat.
"Individu terbabit perlu kreatif dalam menentukan bahan yang digunakan untuk menimbulkan gambar rajah yang ada. Antara bahan yang kami guna adalah benang, dawai, manik, kertas pasir dan kad manila.
"Sebelum dicetak di atas kertas khas iaitu braillon, master copy itu perlu diperiksa oleh orang cacat penglihatan bagi menentukan sama ada gambar rajah itu difahami atau tidak. Jika ia tidak mampu menyampaikan mesej yang sepatutnya, diagram itu perlu dibuat semula," kata Maswirda, pemegang Sarjana Muda Pengurusan Maklumat dari Universiti Teknologi Mara (UiTM).
Setelah gambar rajah itu sempurna, ia akan dicetak menggunakan mesin Thermoform yang menggunakan haba bagi menekapkan kolaj tersebut kepada kertas braillon. Mesin tersebut berharga RM14,255 sebuah.
Namun, kata Maswirda, jika ada kecacatan walaupun sedikit pada kertas braillon iaitu seperti terlipat atau tergaris, ia tidak akan digunakan.
Ini kerana pembaca cacat penglihatan bergantung kepada deria hujung jari untuk membaca. Jika ada sebarang kecacatan pada muka surat, ia akan mengganggu pembacaan mereka.
Buku Braille bukan saja mengambil masa yang lama, bahkan ia juga melibatkan kos yang tinggi untuk dihasilkan. Sehelai kertas braillon berharga RM1. Sehubungan itu, kata Maswirda, harga buku Braille boleh mencecah tiga kali ganda daripada buku biasa.
 |
| MESIN embosser boleh mencetak kedua-dua bahagian depan dan belakang kertas. |
Mesin pencetak Braille pula iaitu mesin embosser Everest keluaran Index bernilai RM16,425. Mesin ini berfungsi seperti mesin pencetak biasa, bezanya ia adalah untuk kod Braille.
Mesin ini menggantikan mesin taip Braille konvensional dan mampu mencetak buku Braille dengan lebih cepat. Ia digunakan bergandingan dengan perisian JAWS yang dilengkapi suara dan mampu menterjemahkan tulisan rumi kepada Braille.
Setiap buku akan diimbas ke dalam perisian JAWS atau ditaip ke dalam Microsoft Words. Setelah disunting bagi memastikan tiada kesalahan ejaan, ia akan dicetak. Keistimewaan embosser ini adalah ia mampu mencetak kedua-dua bahagian kertas tersebut.
"Mungkin ramai yang tertanya-tanya bagaimana titik Braille dicetak di atas kertas yang sama depan dan belakang. Sebenarnya, mesin ini telah diprogramkan untuk mencetak titik Braille berbeza baris.
"Muka hadapan akan dicetak di atas manakala muka belakang akan dicetak sedikit ke bawah. Ia tidak akan mengelirukan kerana pembaca akan membaca titik yang timbul sahaja," kata kerani Unit Penerbitan Braille MAB, Abian Jambot, 33.
Menurut Abian, walaupun buku-buku tersebut telah diimbas, mereka tetap akan meminta sukarelawan atau staf yang celik untuk menyunting semula setiap perkataan yang ada bagi mengelakkan kesilapan.
Bagi produksi yang lebih besar, MAB mempunyai sebuah lagi mesin iaitu Four Wave yang mampu mencetak 16 helai pada satu masa.
Penerbitan buku Braille yang dilakukan di Perpustakaan MAB adalah untuk kegunaan perpustakaan itu ataupun dijual mengikut tempahan penerbitan buku-buku tertentu.
 |
| MESIN embosser yang berharga RM16,425 seunit. |
"Setakat ini, perpustakaan MAB mempunyai 526 ahli berdaftar. Masih ramai sebenarnya yang tidak mengetahui bahawa di sini ada menawarkan pelbagai kemudahan seperti pinjaman bahan bacaan dan juga tempahan buku Braille.
"Dengan penerbitan-penerbit
MAB menerima tempahan daripada pelbagai organisasi untuk menghasilkan buku Braille, termasuk agensi kerajaan seperti Kementerian Pelajaran, organisasi seperti Bank Negara Malaysia dan individu yang ingin melakukan khidmat masyarakat atau untuk kegunaan sendiri.
Namun, hasil buku Braille tidak akan sama dengan buku teks biasa kerana ruang Braille berbeza daripada ruang cetakan biasa. Bagi sebuah buku teks dengan jumlah purata 350 muka surat akan menghasilkan 12 jilid buku dengan kod dan diagram Braille.
Kerana itu ramai yang datang ke perpustakaan MAB lebih cenderung meminjam buku audio iaitu bacaan buku yang direkod ke dalam cakera padat (CD) kerana ia lebih mudah untuk dibawa.
Bagi proses penerbitan buku audio pula, pihak perpustakaan MAB menggunakan khidmat sukarelawan bagi membaca buku di dalam studio khas untuk direkodkan. Dengan ini, orang kurang upaya (OKU) boleh mendengar kandungan buku dengan hanya meminjam sekeping CD.
Tiada bayaran dikenakan untuk setiap pinjaman bahan di perpustakaan cuma akan didenda sekiranya lewat memulangkan bahan-bahan tersebut.
Kini, perpustakaan MAB mempunyai 900 buku audio dalam tiga bahasa iaitu bahasa Melayu, Inggeris dan Cina. Buku Braille pula sebanyak 1,652 dalam bahasa Inggeris dan Melayu sesuai untuk bacaan dewasa dan kanak-kanak.
Sukarelawan-
Menurut seorang sukarelawan Uma Thevendran, 64, yang baru empat bulan menawarkan khidmatnya di MAB, niat untuk melakukan amal telah disimpan sejak dulu lagi cuma tidak mempunyai peluang.
"Selepas pencen saya tidak ada banyak aktiviti untuk dilakukan. Saya akan ke MAB setiap minggu untuk membaca selama lebih kurang sejam.
"Saya telah lama tahu mengenai program sukarelawan ini cuma tidak berkesempatan menyertainya. Ini adalah cara terbaik membantu mereka yang memerlukan," katanya ketika ditemui dalam bilik audio MAB.
Setakat ini, MAB mempunyai kira-kira 30 sukarelawan yang aktif menawarkan suara atau tenaga untuk produksi buku-buku Braille.
Pihak MAB mengalu-alukan pihak yang ingin menjadi sukarelawan. Mereka yang berminat boleh menghubungi MAB di talian 03-2272 2677.
0 ulasan:
Catat Ulasan